De zelfverklaarde ‘grootste marktplaats voor
grafisch ontwerp ter wereld’ 99Designs opende onlangs een Nederlandse site. Persoonlijk
ken ik niet veel ondernemers die zich aan deze vorm van crowdsourcing wagen om
zich een huisstijl aan te laten meten. Gelukkig maar, want de rekensom klopt
gewoon niet. Kijken we naar
de getallen dan slaat het crowdsourcen van designs nergens op. Kom ik zo op terug.
Het idee van
diensten zoals 99Designs is dat je geen ontwerper inhuurt maar een ontwerpwedstrijd uitschrijft. Vervolgens ontvang je tientallen of honderden
designs, je pikt de beste eruit en je betaalt de ‘winnende’ ontwerper. Zo’n
99Designs faciliteert deze wedstrijdjes via
web-based platforms. Een verleidelijk concept in vele opzichten, waaronder de
misvatting dat meer keuze ook meer waarde betekent en dat het vaag doet denken aan het soort sociale revolutie
waar de populaire tech- en mediablogs over hypen.
Reken even mee
In de designcommunity wordt gesproken
over hoe slecht speculatief werk is voor ontwerpers maar – dit is de harde
realiteit – ondernemers interesseert het geen flikker wat goed is voor ontwerpers. Dat is prima, want dat is niet hun werk. Het is hun werk om het beste te
willen voor hun business. En precies daar gaat het scheef.
Stel je snort een beginnende maar
talentvolle designer in de buurt op en je betaalt hem (of haar) €1.000,- voor het
ontwerpen van een logo en een beperkte huisstijlset. Als zijn normale tarief €50,- per uur is (wat redelijk
is voor een goede ontwerper) ontvang je zo’n 20 uur van zijn tijd voor
onderzoek, brainstorming, ontwerpen, overleg, revisies, etc. Voor een kleinere onderneming
is dit geen gek voorbeeld en de afnemer mag hier een mooi stuk
maatwerk van verwachten. Daartegenover verdient de beginnend ontwerper er een
aardige boterham aan en heb je de lokale economie weer een stukje geholpen.
Laten we dit vergelijken met een gecrowdsourcete
ontwerpwedstrijd en reken gerust even mee: je budget is dezelfde €1.000,- en je
ontvangt – pak ‘m beet – 100 logovarianten van verschillende ontwerpers. Geen
enkele ontwerper met gezond verstand stopt 20 uur van zijn tijd in een 1:100
kans op €1.000,-. Zet die 20 uur eens af tegen een kans van 1:100,
dan hou je een tijdsinspanning over van zo’n 12 minuten. Om hetzelfde te
kunnen verdienen als de beginnende designer is het voor een 99Designs-deelnemer
alleen zinvol (lees: lucratief) mee te doen als ze 12 minuten in jouw project
steken.
Malafide praktijken
Het is maar een gedachte, maar misschien dat de designers die hieraan
meedoen helemaal niet de skills hebben om €50,- per uur te vragen. Of misschien
besteden ze wel 30 minuten (€20,- per uur) of zelfs een uur (€10,- per uur) aan
het project. Dat is nog steeds erg weinig tijd voor een serieus voorstel. Onder druk van deze beperkingen vallen veel
‘designers’ terug op het stelen van andere logo’s die ze met wat aanpassing
indienen als origineel werk. Deze praktijken zijn zo wijdverspreid dat veel
crowdsourcingplatforms dit jatwerk impliciet tolereren door deelnemers (pas) te
diskwalificeren na drie keer betrapt te zijn. Je kunt je voorstellen hoeveel
gestolen logo’s ongemerkt het daglicht zien. Handhaving is bijna onmogelijk en garanties krijgen afnemers niet. If you pay peanuts, you get monkeys.
Honderd logo’s gemaakt door ontwerpers van bedenkelijk
allooi die in enkele minuten tot evenzo bedenkelijke resultaten komen, versus
een enthousiaste, toegewijde jonge ontwerper die 20 uur of meer van zijn kennis
en kunde investeert om met originele voorstellen te komen. Het idee van het crowdsourcen van (identity) design lijkt
enorm aantrekkelijk, maar als je het alleen al becijfert rammelt dit soort wedstrijdjes aan alle
kanten. Het proces van ‘the wisdom of the crowds’ geniet veel buzz, maar er is
weinig tot geen bewijsmateriaal van effectieve branding te vinden. Mocht ik
iets over het hoofd hebben gezien: show me.
Reacties
Toevallig dat ik afgelopen week op al deze sites heb rondgekeken, zowel naar het aanbod van de designers, als van het aanbod van de opdrachten. Mijn conclusie is dat het zowel voor aanbieder als ontwerper een jungle is waar je volgens mij helemaal niet in wilt verdwalen. Als je als ontwerper goed wilt eindigen, kom je niet weg met een uurtje raffelwerk. Als je als aanbieder goed werk wilt krijgen, moet je flink wat input leveren, contact blijven onderhouden en vervolgens nog maar je vingers enorm gecrossed houden dat je eindresultaat naar wens is....
Kijk ook maar eens op elance.com en crowdspring.com
Allemaal van hetzelfde laken een pak.
Al sinds een paar jaar heb je in Eindhoven ook Redesignme, maar het voortaan anders, CMNT of zoiets. Daar konden bedrijven zoals Pickwick wedstrijden uitschrijven en dan een bunch ontwerpjes ontvangen. Winnaars kregen punten waarmee ze spullen in de webshop konden kopen....
Ik ben van mening dat het je als bedrijf minder kost en meer oplevert als je 'om de hoek' inderdaad die enthousiaste startende designer, of door de wol geverfde zzp-er zoekt, en daarmee in zee gaat.
Ik denk dat je gelijk hebt als het over een bedrijfs-identiteit gaat. Heb je echter een simpele hobby website (ik noem even een www.berlijn-blog.nl), dan heb je al geen €1000,- budget (heb ik ook niet met www.geenmelk.nl). In zo'n geval kan het uitschrijven van een wedstrijd als deze wel degelijk opleveren wat je zoekt voor het geld wat je hebt. Volgens mij kost het ontwerp van een logo doorgaans meer dan €240,- wat bovenstaande site betaald heeft: http://en.99designs.de/logo-design/contests/berlijn-blog-nl-ben%C3%B6tigt-ein-logo-204795
Nogmaals: Voor een professioneel bedrijf: niet aan beginnen, voor een hobbysite die zelf niet de capaciteit/creativiteit heeft om een logo te ontwerpen lijkt me dit een prima alternatief.
Mijn grootste bezwaar zit 'm erin dat de adviescomponent compleet ontbreekt en dat een design alleen op smaak wordt gekozen. De kijkbeslissing. Dat maakt design crowdsourcen een roulettespel.
Voor mij zal dat nooit werken want mijn afnemers willen juist bewust hun onderbuikgevoel elimineren omwille van maximaal effect dat past bij de doelstelling van de opdracht.
Kijk, de financiële last - lees: het risico niet gekozen te worden - wordt door de ontwerper gedragen. Om zijn investering in een ontwerpwedstrijd te beschermen zal hij terugvallen op snelle, veilige designs. Met alle respect, dit is exact te zien in je voorbeeld van het Berlijnblog-logo. Maar zoals je zelf zegt, voor het doel is het waarschijnlijk hartstikke functioneel.
Het doet mij sterk denken aan de tijd (nu al weer zo'n 35 jaar geleden) dat ik op basis van No Cure - No pay door slimme marketing bureaus als beginnend grafisch ontwerper werd ingehuurd. Alle risico's voor mijn rekening dus.
Het opzetten/uitdenken van een goede, grafisch onderbouwde Corporate Identity is een bloedserieuze aangelegenheid. Een opdrachtgever die deze aangelegenheid overlaat aan iets als '99Designs' is dus niet echt serieus bezig als het gaat om het publieke aanzien van zijn/haar onderneming.
Beginnende professionele (!) ontwerpers, let goed op; Deze manier van werken zorgt NIET voor een redelijk tot goed belegde boterham. Ben je echter een goedbedoelende 'amateur ontwerper', dan kan je het zien als een leuk zakcentje.
Maar of een zichzelf respecterende onderneming zijn logo wil laten maken door een goed bedoelende 'amateur ontwerper', roept weer andere vragen bij mij op...